DAÜ Eczacılık Fakültesi Öğretim Üyesi Hayrettin Ozan Gülcan COVID-19'un alternatif tedavisine dayalı bilimsel bir araştırma çalışmasında yer aldı

Doç. Dr. Hayrettin Ozan Gülcan (sağ alt)

Doç. Dr. Kerem Teralı (sol alt)

Dr. Buket Baddal (üst)

DAÜ Eczacılık Fakültesi Öğretim Üyesi Hayrettin Ozan Gülcan COVID-19'un alternatif tedavisine dayalı bilimsel bir araştırma çalışmasında yer aldı

Geçtiğimiz altı ay, COVID-19 pandemisi tedavisi için çözümler bulmak adına dünya çapında en büyük çabalardan birine tanıklık etti. Bir tarafta, bilim insanları koronavirüs enfeksiyonlarının temel semptomlarına odaklandılar. Diğer taraftan ise virüsün hedef hücrelerle nasıl etkileşime girdiğini ve çeşitli patofizyolojik yolaklar aracılığıyla toksik etkilerini nasıl gösterdiğini net bir şekilde anlamak için virüsü inceleme altına aldılar. Hem orijinal aşıların bulunması hem de küçük molekül sınıfı ilaç adaylarının keşif ve geliştirilmesi için gereken zaman göz önünde bulundurulduğunda, ilaçların yeniden konumlandırılması olarak adlandırılan mevcut ilaçların olası bir tedavi için kullanılmaya çalışılması bu tür pandemilerde zaman kazanılması ve etkili tedaviler elde etmek adına mantıklı bir yaklaşımdır.

Virüsler oldukça farklı yapısal organizasyonlara sahip canlılardır. Çoğalmak için konakçı hücrelere ihtiyaç duyarlar. Bu noktadan hareketle, son çalışmalar koronavirüsün tutunup hücre içerisine girmede anahtar olarak kullandığı Anjiyotensin dönüştürücü enzim 2'nin (ACE-2) önemine işaret etti.

Geçtiğimiz dönemde, Doğu Akdeniz Üniversitesi Eczacılık Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. H. Ozan Gülcan koronavirüs enfeksiyonlarının alternatif bir tedavisine yönelik bir bilimsel çalışma içinde yer aldı. Çalışma, Yakın Doğu Üniversitesinden Doç.Dr. Kerem Teralı ve Dr. Buket Baddal ile işbirliği ile gerçekleştirildi. Dr. Gülcan, virüs hücre etkieşimini engellemek ve devamında virüsün hücre içerisine girmesini engelemek adına ACE-2 resptörünün bir ilaç hedefi olarak kullanılabileceği fikrini ortaya koydu. Çalışmada ilk olarak ACE-2'nin yapısal organizasyonunu ve ACE-2'nin bir metaloprotein (çinko bağlı) olduğu gerçeği göz önünde bulundurarak metal şelatlama özelliklerine sahip olası ilaçları değerlendirmeye aldı. 

Dr. Teralı tarafından yapılan ilk in-silico doklama çalışmaları (bilgisayar destekli metodolojiler), florokinolon antibiyotikler ve bazı antimalaryal ilaçların makul etkileşimleri ile ortaya atılan fikrin önemini gösterdi. Çalışma daha sonra en iyi skorları bulmak için yedi binden fazla moleküle genişletildi. Sonuçlar, olası konak-virüs etkileşimlerini önlemek için enzime yüksek afinite gösterip etkileşime girebilecek 8 ümit verici molekülü işaret etti. Bu moleküller COVID-19 enfeksiyonlarının tedavisi için yeniden konumlandırılabilir olarak sınıflandırıldı.

'Prioritizing potential ACE2 inhibitors in the COVID-19 pandemic: Insights from a molecular mechanics-assisted structure-based virtual screening experiment' başlıklı çalışma Journal of Molecular Graphics and Modelling dergisinde yayınlandı. Çalışmanın tam metnine derginin web sayfasından veya pubmeddeki 'https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32739642' linkinden ulaşmak mümkündür.